Nhiều nghiên cứu khẳng định nên tập trung vào việc dạy trẻ tư duy phản biện. Vì kỹ năng này giúp trẻ có khả năng phân tích và đánh giá thông tin một cách chính xác hơn. Tư duy phản biện kết hợp khả năng đọc hiểu chắc chắn là chìa khóa cho sự thành công sau này của trẻ. Lớp học kỹ năng sống cho trẻ cách phản biện đẻ trẻ biết cách thể hiện quan điểm cá nhân đúng đắn trong các vấ đề cuộc sống và xã hội.
Tư duy phản biện là gì?
Tư duy phản biện là khả năng kết hợp, phân tích, tổng hợp và đánh giá các thông tin. Lấy đó làm tiền đề để đưa ra kết quả chính xác, nguồn thông tin được thu thập bằng quan sát hay các kênh thông tin truyền thông. Sau đó phân tích và xử lý bằng kinh nghiệm, lập luận của bản thân từ đó nhận thấy rõ vấn đề hiện tại và đưa ra được cách giải quyết hợp lý và tiện lợi.
Vậy làm sao để giúp trẻ xác định đúng thông tin thu thập hay khích thích tư duy bên trong con? Là cha mẹ, chúng ta cần dạy con cách kiểm tra sự thật, dạy con quan sát tổng thể, phân biệt đúng sai để tìm ra lỗi sai và sửa chữa.
Gợi ý giúp trẻ phát triển kỹ năng tư duy phản biện
Tạo cơ hội phát triển tư duy phản biện
Trẻ nhỏ vẫn chưa có khả năng tư duy nhiều, nhưng ít nhất trẻ có thể so sánh sự giống và khác nhau, to hay nhỏ,… Từ nền tảng này cha mẹ tạo cơ hội cho trẻ hình thành kỹ năng quan sát và nhận diện sự vật thông qua trò chơi như xếp hình, nấu ăn, chơi đố chữ,… Ví dụ chơi xếp hình buộc trẻ phải suy nghĩ làm sao để xếp các hình khối hay có bao nhiêu cách xếp từ đó trẻ phải đưa ra nhiều phân tích và thực hiện chúng. Đây cũng là cách góp phần phát triển tư duy phản biện cho trẻ.
Cho trẻ thời gian suy nghĩ
Khi yêu cầu trẻ thực hiện việc gì đó hay trả lời một câu hỏi, không nên ép chúng đưa ra câu trả lời hay cách giải quyết ngay lập tức. Hãy cho trẻ thời gian suy nghĩ, cân nhắc kỹ lưỡng trước khi ra quyết định. Điều này khiến trẻ phải suy xét mọi mặt của vấn đề để chọn được đáp án phù hợp nhất.
Đặt câu hỏi cho con theo dạng “Con nghĩ việc gì sẽ xảy ra?”
Tạo thói quen cho trẻ suy nghĩ, phán đoán trước các tình huống của sự việc chính là dạy cho trẻ kỹ năng phản biện. Với các đặt câu hỏi này giúp trẻ có thể tìm ra phương pháp giải quyết vấn đề. Ví dụ khi con đặt câu hỏi thay vì trả lời ngay ba mẹ có thể hỏi ngược lại như “Con có ý tưởng gì chưa?”, “Con nghĩ vấn đề gì sẽ xảy ra?” để thúc đẩy tư duy phản biện của trẻ.
Đặc biệt, tôn trọng đáp án của trẻ dù chính xác hay không, bằng việc khích lệ bằng câu hỏi mở “Tại sao con lại nghĩ như vậy?”
Dạy trẻ phân tích xung quanh một vấn đề
Muốn hình thành tư duy phản biện cho trẻ cần dạy trẻ cách quan sát vấn đề và tổng hợp các dữ kiện xảy ra xung quanh vấn đề đó, so sánh giữa hai lý do và đưa ra quyết định. Ví dụ khi con không muốn ăn cơm thay vì la mắng ba mẹ có thể nói với con “Nếu bây con ăn cùng ba mẹ, đồ ăn còn nóng và rất ngon. Nếu con không ăn bây giờ sẽ hết đồ ăn và tối khi đói bụng con sẽ không có gì để ăn”. Đây là cách cha mẹ dạy con phải suy nghĩ để lựa chọn quyết định tốt nhất cho bản thân.
Dạy trẻ phân tích vấn đề
- Bước 1: Đặt vấn đề đơn giản, rõ ràng
- Bước 2: Phân tích vấn đề
- Bước 3: Liệt kê các phương án thực hiện hiệu quả nhất
- Bước 4: Liệt kê các lý do nên và không nên thực hiện
- Bước 5: Đưa ra quyết định
- Bước 6: Đánh giá kết quả của quyết định
Bên cạnh đó, dạy con lập hệ thống theo sơ đồ tư duy, đây là cách đơn giản giúp trẻ tổng hợp vấn đề, hiểu rõ vấn đề để đưa ra quyết định tốt nhất.
Khuyến khích trẻ thử và chấp nhận sai
Ba mẹ nên khuyến khích con thực hiện việc con đã lên kế hoạch hay suy nghĩ. Có thể cách làm của bé không đúng, nhưng không sao con vẫn nên thử chấp nhận thử thách và có thể là sai lầm. Từ đó giải thích cho con sai từ đâu và khắc phục như thế nào. Dần dần trẻ sẽ làm chủ được kiến thức, suy nghĩ có ý kiến và tinh thần cầu tiến hơn.
>>> Xem thêm: Dạy trẻ mầm non kỹ năng ứng phó với bạn xấu
Lắng nghe trẻ
Ví dụ khi bạn giao công việc cho trẻ nhưng con cảm thấy bực tức khi thực hiện thay vì giúp con giải tỏa cơn giận cha mẹ chỉ nên lắng nghe những cảm xúc, tâm trạng của con mà không đưa ra hướng giải quyết. Sau khi bình tĩnh lại trẻ có thể tự suy nghĩ và tiếp tục công việc.
Kết,
Những lớp học kỹ năng sống cho trẻ sẽ giúp trẻ phát triển khả năng tư duy trong đó có phản biện là phương pháp dạy con hiệu quả, kích thích trí thông minh ở trẻ. Từ đó trẻ sẽ chủ động trên con đường tiếp thu kiến thức, tự tin bước vào cuộc sống.
